Basiscijfers herseninfarct 2023
In dit hoofdstuk worden de jaarcijfers met betrekking tot sterfte en ziekenhuisopnamen bij herseninfarct voor het jaar 2023 gepresenteerd. Uitsplitsing vindt plaats naar leeftijd en geslacht. Daarnaast worden trends in de periode 1980-2023 en prognosecijfers voor herseninfarct na eerste ziekenhuisopnamen beschreven.
Y. Koop1,2, R.H. Wimmers1, I. Vaartjes2
1 Hartstichting, Den Haag
2 Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht
Methode
Sterftecijfers zijn afkomstig uit de doodsoorzaken statistieken van het CBS. Ziekenhuisopnamen zijn op basis van gegevens van Dutch Hospital Data. De gebruikte ICD-10 codes voor hart- en vaatziekten zijn: ICD-10 codes I63-64, ICD-9 codes 433,434,436.
Resultaten
| Absolute aantallen |
Gem. lft | 0-29 | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60-69 | 70-79 | 80-89 | ≥90 | ||
| Sterfte† | Mannen | 2215 | 81 | -------16a------- | 74 | 210 | 562 | 964 | 389 | ||
| Vrouwen | 3160 | 86 | -------10a------- | 33 | 106 | 501 | 1368 | 1142 | |||
| Totaal | 5375 | 84 | -------26a------- | 107 | 316 | 1063 | 2332 | 1531 | |||
| Ziekenhuisopnamen± | Mannen | 17778 | 72 | 66 | 170 | 589 | 2186 | 3892 | 5979 | 4252 | 644 |
| Vrouwen | 15057 | 75 | 63 | 134 | 467 | 1159 | 2389 | 4581 | 4944 | 1320 | |
| Totaal | 32835 | 74 | 129 | 304 | 1056 | 3345 | 6281 | 10560 | 9196 | 1964 | |
| Dagopnamen± | Mannen | 263 | 68 | -------13a------- | 15 | 32 | 49 | 99 | ------55a----- | ||
| Vrouwen | 253 | 70 | -----23a----- | 31 | 38 | 91 | 56 | 14 | |||
| Totaal | 516 | 69 | -------51a------- | 63 | 87 | 190 | ------125a----- | ||||
| |
|||||||||||
| Gemiddeld aantal dagen |
0-29 | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60-69 | 70-79 | 80-89 | ≥90 | |||
| Gemiddeld aantal ligdagen | Mannen | 6 | 5 | 5 | 6 | 5 | 5 | 5 | 6 | 7 | |
| in het ziekenhuis± | Vrouwen | 6 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 6 | 7 | |
| Totaal | 6 | 5 | 5 | 5,5 | 5 | 5 | 5 | 6 | 7 | ||
| Prognose na eerste ziekenhuisopname†/± |
Percentage | 0-44 | 45-54 | 55-74 | 75-84 | ≥85 | |||||
| 30-dagen sterfte | Mannen | 7,7 | 2,1 | 2,6 | 5,1 | 9,6 | 18,7 | ||||
| Vrouwen | 10,5 | 1,7 | 2,7 | 5,3 | 9,8 | 21,4 | |||||
| Totaal | 9,1 | 1,9 | 2,7 | 5,2 | 9,7 | 20,5 | |||||
| 1-jaar sterfte | Mannen | 16,2 | 3,5 | 4,9 | 10,3 | 21,3 | 39,2 | ||||
| Vrouwen | 20,5 | 2,9 | 4,7 | 10,6 | 20,3 | 40,0 | |||||
| Totaal | 18,3 | 3,2 | 4,8 | 10,4 | 20,8 | 39,7 | |||||
| 5-jaar sterfte | Mannen | 37,1 | 5,8 | 10,7 | 25,0 | 51,5 | 80,6 | ||||
| Vrouwen | 43,9 | 4,9 | 8,5 | 23,9 | 48,3 | 78,4 | |||||
| Totaal | 40,4 | 5,3 | 9,8 | 24,6 | 49,8 | 79,1 | |||||
† Op basis van gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek: ICD-10 codes I63-64, ICD-9 codes 433,434,436
a Vanwege privacy redenen zijn de leeftijdcategorieën samengevoegd
± Op basis van gegevens van Dutch Hospital Data: ICD-10 codes I63-64, ICD-9 codes 433,434,436. Let op, deze cijfers gaan over het aantal opnames, niet het aantal individuele patiënten
Sterfte
Er zijn in 2023 2.215 mannen overleden aan een herseninfarct en 3.160 vrouwen. In 2023 was het aandeel van herseninfarct aan de totale hart- en vaatziekten sterfte 14%, voor mannen was dit aandeel 11% en voor vrouwen 16%. Tot de leeftijd van 80 jaar overlijden er meer mannen dan vrouwen aan een herseninfarct, vanaf 80 jaar overlijden er meer vrouwen. In deze leeftijdsgroep is het absolute aantal vrouwen ook hoger dan het aantal mannen. De gemiddelde leeftijd van overlijden aan een herseninfarct is 81 jaar bij mannen en 86 jaar bij vrouwen.
Absolute sterfte aan een herseninfarct nam in de periode 1980-2023 af, deze daling is het sterkst tussen 2000 en 2010. Deze sterke daling is duidelijker zichtbaar zodra het sterftecijfers gecorrigeerd wordt voor veranderingen in de leeftijdsopbouw van de bevolking, dit is terug te zien in de figuren.
Prognose
In de periode van 2010 tot 2019 is de prognose berekend na een eerste ziekenhuisopname voor herseninfarct. De 30 dagen, 1 jaar en 5 jaar sterfte zijn voor mannen respectievelijk 9.6%, 19.1% en 39.1% en voor vrouwen 13.3%, 24.5% en 45.8%. In de prognosecijfers figuren en de kerncijfers tabel, zijn de sterftecijfers na de eerste ziekenhuisopname per leeftijdsgroep voor mannen en vrouwen weergegeven.
Ziekenhuisopnamen
In 2023 vonden er 32.835 ziekenhuisopnamen wegens een herseninfarct plaats, waarvan 17.778 opnamen van mannen en 15.057 van vrouwen. Dit zijn 49 opnamen per dag voor mannen en 41 opnamen per dag voor vrouwen. De gemiddelde leeftijd bij een ziekenhuisopname vanwege een herseninfarct was 72 jaar bij mannen en 75 jaar bij vrouwen. Van alle observaties in 2023 is 2% voor een herseninfarct, zowel bij mannen als bij vrouwen (201 voor mannen en 159 voor vrouwen). Het gemiddelde aantal ligdagen voor een herseninfarct is voor mannen 5 dagen en voor vrouwen 6 dagen.
In de periode 1980 tot 2023 is er een sterke stijging zichtbaar in het absolute aantal ziekenhuisopnamen, namelijk een 178% toename voor mannen en een 153% toename voor vrouwen. Zodra het aantal ziekenhuisopnamen wordt gecorrigeerd voor de bevolkingsopbouw is deze stijging minder sterk, namelijk 18% voor mannen en 32% voor vrouwen.
Dagopnamen
In 2023 vonden er 516 dagopnamen plaats vanwege een herseninfarct, waarvan 263 van mannen en 253 van vrouwen. De gemiddelde leeftijd bij een dagopname was in 2023 68 jaar voor mannen en 70 jaar voor vrouwen. De meeste dagopnamen vinden plaats in de leeftijdsgroep 70-79 jaar.
